Rebetika, yakın geçmişteki bir trajedinin dışavurumu aslında. 2 perdelik bu Trajedinin ilk perdesi, I. Dünya Savaşı'nın hemen ardından, 1919'da Batı Anadolu'nun Yunan ordusu tarafından işgali ile başladı. 1922 sonbaharında gelecek "Büyük Zafer"e (Yunanlılar buna 'Küçük Asya Felaketi' adını veriyorlar) kadar savaş alanlarında sayısız insan öldü, yaralandı; yetim, öksüz kaldı. Farklı dinlerden de olsalar, yüzyıllar boyu yan yana yaşayarak aynı adetleri, aynı yemekleri, aynı müziği paylaşan insanlar arasına güvensizlik, dahası düşmanlık bir kez girmeye görsün. Batı Anadolu'yu işgal edenler araya bu düşmanlığı sokmayı başardılar.
Savaşın bitmesi ile ortaya çıkan barış ortamını kalıcı kılmak amacıyla imzalanan Lozan Andlaşması bir çok konunun yanı sıra "mübadele"yi de karara bağlıyordu. 1923 yılında Yunanistan topraklarından Türkiye'ye gelmek zorunda bırakılanların yanı sıra, yaklaşık 1,5 mübadil de Anadolu'dan Yunanistana göç etmek zorunda kaldı. Trajedinin ikinci perdesi bu göçlerle başladı.
Gidenler, yeni ülkelerine başka topraklardan gelen, farklı bir kültürün insanlarıydılar. Uyum sağlayabilmeleri hiç kolay olmadı. Kendi ülkeleri olduğu söylenen topraklarda, aynı dini paylaşan, aynı dili konuşanlar tarafından hor görülüp, aşağılanan bir azınlık oluşturdular. Yeni topraklarında yüz yüze kaldıkları dışlanmışlığı, bulaştıkları yasa dışı ilişkileri, uyuşturucuyu ve hepsinden önemlisi onulmaz sıla hasretini eski topraklarından getirdikleri, 9/8'lik, 9/4'lük aksak ritmli müzikleriyle dışa vurdular. Rebetika böyle doğdu.
Rebetika - İzmir ve İstanbul'dan Yıllanmış Şarkılar
İzmir Şarkıları
01 To ferece/Ferace Rita Abacı (3:13)
02 Bournovalia/Bornovalı Elen Estudiantino Orkestrası (2:45)
03 BoharisMarika Papagika (4:10)
04 Mangiko/Manga Şarkısı G.Vidalis (2:50)
05 To prosfigaki/Zavallı Mülteci Markos Melkon (3:07)
06 Elenaki/Elenicik Ogdontakis (2:47)
07 Trava Spango/Çek Arabanı D.Semsis (3:24)
08 Nea Hira/Genç Dul Dimitris Atroidis (3:20)
09 Smirneiko Minore/İzmir Minörü Kostas Nuros (3:12)
10 Manes tis avgis/Şafak Vaktinin Gazeli Antonis Dalgas (3:06)
11 Ferte preza na prezaro/Getirin Bir Tutam Çekeyim Rita Abacı (3:20)
12 Anadolu Engini Theodoros Demircioğlu (3:17)
13 Tha spaso kupes/Kadehleri Kıracağım K.Kapiris (3:13)
14 I bira tu Pikinu/Pikinos'un Birası K.Rukunas (3:06)
15 Sti taverna me tin laterna/Laternayla Tavernada Roza Eskenazi (3:19)
İstanbul Şarkıları
16 Politikos Hasapikos/İstanbul Kasap Havası (2:46)
17 Ithela nartho to vradhi/Geceleyin Gelmek İstiyordum Markos Melkon (2:36)
18 Aya Sofya Marika Papagika (3:48)
19 Arabas Perna/Araba Geçiyor T.Nikolaou (4:09)
20 Khasapikos ap'ta Tatavla/Kurtuluş'tan Kasap Havası (2:54)
Kaynak : GSL Müzik Portalı
Dinlemek İçin: GSL Müzik Portalı
Yorumlar